Limes Frankfurt Passau (Weiden)

              Fietstocht 10 - 23 augustus 2014  -- LIMES --
Frankfurt am Main - Regensburg - Passau - (Regensburg -  Weiden)

1000 km in 14 dagen

   Met een z.g. vakantiefiets (beter werkfiets met 24 versnellingen, merk Giant Expeditie 2009, 2e hands) op reis, eerst met de DB (Deutsche Bahn) - Schönes Wochenende Ticket (44 euro + 5 euro fietskaart) om 9.06 uur, d.d. 10-8-2014 van Leer naar Frankfurt a.d. Main. Vanuit Frankfurt heb ik een deel van de z.g. Limes-route (http://www.europafietsers.nl) gefietst, richting Wenen. Ik was ruim op tijd op het station te Leer na een overnachting op camping Marina aldaar en ik trok meteen bekijks met mijn redelijk beladen fiets met mijn ongewone zwarte Nederlandse AGU tassen. Aldus ontmoette ik mijn eerste geschiedenisleraar van deze trip en kreeg dé uitleg over het ontstaan van  Duitsland, de z.g. Freistaat Beieren, kort genoteerd op mijn DB-tijdschema, een brandweerman ging naar puntje Zuid-Duitsland voor een stralingscursus. Maar, wat is de Limes-fietsroute? Limes is de benaming voor de oude Romeinse grens met de Germaanse volkeren ongeveer 100-300 na Christus, deze grens volgt globaal de Rijn-Main, dan via een aangesloten stenen vesting-wal naar de Donau nabij Regensburg, deze tot aan de Donau-delta in Roemenië. Ik fietste met behulp van een GPS-track die ik gedownload had van het internet en op de GPS  Garmin Dakota 20 gezet, campings erbij gezocht m.b.v. Google Maps. Je kunt ook met een geschreven routebeschrijving de weg vinden. Zie de foto. In het boekje staan ook wetenswaardigheden over oude Romeinse vestingen, z.g. castellae die er zijn geweest langs deze grens en waarvan nog restanten te vinden zijn, Romeinse vondsten in musea, op zoek naar de oudheid dus 14 dagen lang..en fietsen.
  Mijn tocht begon rond 18.00 uur toen ik het het DB-station Frankfurt verliet met lichte motregen en een grauwe lucht, een heel verschil met Engwierum/Leer. Ik had de Main al snel te pakken, deze stroomt vlak bij het station, oversteken en fietsen maar op het fietspad langs de oever, op zoek naar de eerste camping te Offenbach, vlak bij Frankfurt, oorspronkelijk een stad met leer-industrie, museum (niet bezocht). Na een klein half uur en met de zondagse jeugd boemelend langs het pad, kermis, kwam de regen nu met bakken uit de hemel, het werd schuilen onder een boom en zo kwam ik oog in oog met mijn gastheer voor die nacht: een muzikant welke stond te wachten tot de bui voorbij was en dan zijn instrument droog kon vervoeren: de plastic regenhoes (puinzak) die om mijn slaapzak zat kwam om de saxofoonkist. Het was een gezellige avond, de gastheer vertelde dat het vroeger 6 weken droog kon zijn in de zomer, in tegenstelling tot heden, terwijl het buiten regende. Ik heb alles, slaapzak e.d. waren behoorlijk nat geworden, gedroogd weer droog in kunnen pakken en ging met frisse moed op pad navigerend op de GPS-track van mijn navigatietoestel. De regen was gestopt maar het was nog wel bewolkt, de route ging de hele dag langs de Main, dit is zoiets als fietsen langs de .. Rijn, maar dan lommerrijker en met veel boomwortel-hindernissen, langzaam fietsen betekende dit. Het was wennen, wennen aan deze fiets die enigzins vervaarlijk kraakte .. Te Seligenstadt, een oude bedevaartsplaats van twee martelaren uit Rome(is de bewering) de veerpont genomen, Ashaffenburg (Aschaff = rivier: oorspronkelijk Ascafa, Ap= water, scafa=Esche=es: water met essen) hier het 'Pompejanum', kopie (landhuisformaat) van huis van Kastor en Pollux te Pompeii, Lodewijk I..etc.etc, bekeken, kitsch, mooi uitzicht over de Main, 2 dames met een fietsprobleem geassisteerd. Te Obernburg Romeinse herinneringen: een behouden Romeins stratenpatroon, R. museum, beide zijn helaas aan mijn aandacht ontsnapt. Te Miltenberg de eerste camping, niet slecht: 92 km gefietst aldus het officiële routeboekje, dat ik ook bij mij had, schuld van een paar fanatiek fietsende dames uit Miltenberg, ik wilde al een camping vroeger pakken, maar was misschien ook niet zo verstandig: Aldi, het eerste Duitse gerecht (ik koop kant en klaar maaltijden, groente apart erbij) en koken voor de buurman, 2e geschiedenisleraar genaamd André, altijd een verhaal paraat, hij heeft mij nog een MMS (wat is dit?) gestuurd vanuit ..Parijs. Iets teruggestuurd per telefoon, mislukt geloof ik, geen reactie. Ik zat die avond met mijn fiets de knooien. Ik kreeg het slagje er zo goed als uit, alle spaaknippels los gehad maar heb het kraken niet volledig eruit gehaald, zo bleek de volgende dag(zonder bepakking, thuis, kraakte hij niet). Na een prima nachtrust aan de Main, lekker stil was het er, verliet ik hier de Main en ging het nu het heuvelige Frankenland in over de waterscheiding tussen Main en rivier de Tauber. In de buurt van Hardheim zag ik in de verte een ruïne van een toren, een restant van een middeleeuwse burgt, erg strategisch.  In Bad Mergentheim, zoutwaterbronnen (niet opgezocht) vond ik een fietsenmaker(giga-groot): het wiel werd stevig afgekeurd: remvlak versleten en ruimte op as (had ik thuis ook al gezien..), het werd een nieuw wiel, 100 euro. Vóór Bad Mergentheim had ik het dorpje Lauda gepasseerd, een monument met een fiets met daaronder de naam.. Lauda, een bekende naam, het  monument voor Tijl Uilenspiegel gemist, hoe poëtisch is het Germaanse land,  had ik niet gelezen de avond ervoor, een krakende fiets is aandacht verslindend.
   Het oude spoortraject vervolgend, dan verder langs rivier de Tauber, hier gewone stadjes gepasseerd, te Creglingen om 17.00 uur boodschappen bij de Netto gedaan. Camping-oriëntatie GPS wise: ik koos voor de camping Romantische Strasse: deze was het dichtste bij: het werd een beste klim van 4 km, romantisch? O.K., goed voor de luie geworden benen na zo'n middagje rivieroever. Ik kampeerde er naast 2 meisjes die de Alpen via de Reschen-pas hadden doorkruisd en een pad van 30 km "schotter", split, hadden gehad wat ze minder leuk vonden. Ik ken dit type pad ondertussen ook goed, langs de Donau is de weg ook voor een deel schotter: het fietst enigszins vermoeiend en dikke banden zijn een pré, ik had 1 dikke band. De volgende dag, na een tocht over de hoogvlakte met heel mooi uitzicht, na een supersnelle (45 km/uur) daling weer een stijle klim aan de andere kant van de Tauber, naar de mooi geconserveerde middeleeuwse, Frankische stad Rothenburg ob der Tauber.

  Toen kwamen er de pittige heuvels van de waterscheiding tussen Tauber en Altmühl, een rivier die in de Donau uitmondt. Na een goede sportoefening van een paar uur, kwam ik in het zeer brede en vlakke Altmühldal, ik trof er een ligfietser, hij reed de Althmühldal-route, overlapping met Limes-route en een praatje over de wind: had hij geen last van, hij zou in Günzenhauzen slapen, hotel. Nadat ik hem weer achter mij liet, hij had niet mijn tempo, spotte ik tijdens lunchtijd een Lidl in de verte. Een pitoresk vlonderpad, het was daar moerassig, leidde mij er haast als vanzelf naar toe, mooi op tijd. Het was een soort giga breed uiterwaarden-gebied waar ik fietste, dorpjes aan de randen. Ik had ondertussen ook leuke floristische ervaringen: volop Agrimonie (zeldzame kleisoort van dijken bij ons), Herfsttijloos, een laat bloeiende crocusachtige beiden in de weiden. Bij de mooie stadspoort van Herrieden(de Lidl) gezeten op een bankje vulde ik mijn brandstof aan met schnittbroodjes, verrassende lokale vleeswaren erop, fruit divers, banaan! Het ging weer verder over de vlakte met tegenwind, in de middag een niet-lekker aardbei-gebakje in zo'n gezellig aandoende uitspanning gegeten (met tegenzin dus), even pauze, andere fietsers keurden het geheel af volgens mij en gingen verder. Het was er nog steeds Frankenland, in deelstaat Beieren zo vertelden de ingezetenen mij. Mijn tent aan het einde van de dag werd ook nabij Günzenhausen opgezet aan de Altmülhlsee, een - kunstmatig gevormd - meer dat deel uitmaakt van het z.g. Frankische merengebied, deel van de "Europese waterscheiding" (globaal afwatering Rijn versus Donau). Het complex van meren functioneert als waterberging/doorvoer om overtollig water vanuit deze zijde van de scheiding af voeren naar de vaker droge andere zijde (middels ingenieus systeem van sluizen). Ik heb de tent hier 2 keer opgezet: de 2e keer achter een caravan, het waaide er flink over de boomloze kampeerplaats. 2 Nederlanders trof ik er die de Limes-route in tegengestelde richting fietsten, we praatten alleen over mogelijk verschil in zwaarte in beide richtingen. Ze waren niet zo bespraakt en waren om 8.00 uur al weer op de fiets, ik een uur later. Hoeveel ze van de Limes hebben gezien? Niet gevraagd, tja, het fietsen zelf in weer en wind, heuvels, eist al heel veel aandacht, bij mij tenminste.

  Te Günzenhausen: klein castellum geweest op plaats van huidige Mariakerk, hergebruikte Limes-stenen te zien in de Bismarkturm (zelf niet gezien), het was opnieuw klimmen en dalen op de Europese waterscheiding waar de route langs, de Limesgrens, op weg naar Ellingen: Castellum Sablonetum, deels gerestaureerd, inscriptie jaar 182 zichtbaar (niet gezien). Deze dag werd een halve rustdag die ik doorbracht te Weissenburg. Ik vond er een heerlijke gemoedelijke camping aan een meertje, mijn keuken onder een afdak, zonnig weer en al mijn spullen weer .. te drogen gehangen. Ik bezocht er het Römermuseum dat veel Romeinse vondsten bevat, restanten van een vierkant Romeins castellum (fundamenten, zie foto) dat hoog en er zonnig bijlag ten westen
 van de huidige stad. Het is nu een open vlakte van een paar voetbalvelden groot met een nagebouwde toren, floristisch interessant: volop Kleine Bevernel, kalkminnende soort (fundamenten: kalksteen). Even verderop de restanten van een thermencomplex (als dat van Heerlen) en even zitten in de moderne ontvangsthal ervan: een sterk geromantiseerde animatiefilm over het gebruik van de Romeinse thermen gezien. Met een beetje fantasie kun je in de naam Weissenburg de oorspronkelijke naam Biriciana terugvinden(vgl. dame van ontvangst). Het was een prachtige middag in druk Weissenburg Lidl achter het museum, maar met de Romeinse oases van rust had ik een heerlijk rustige middag, een praatje met een boer in de namiddag (over het slechte weer daar van deze zomer)met een prachtige kudde schapen moest ik afbreken: een regenbui op komst. De volgende dag te Treuchtlingen weer tijd voor de fietsenmaker aan de route (Altmühltalroute), een matige achter-remkabel voor 15 euro per direct zorgvuldig vervangen. Het landschap was veranderd, ik fietste tussen de Jura-rotsen en kwam aan in het beroemde stadje Solnhofen, van de beroemde Archeopterix.
    Na de koffie/lunchpauze op het bankje met uitzicht op een Jura-souvenir-winkel waar ook sierstenen uit het Atlasgebergte (N.Afrika) werden aangeprijsd, heb ik het museum bezocht. Van dit Jura-gesteente dat bestaat uit kalksteen worden vloeren, gebouwen e.d. gemaakt en in dit gesteente werden/worden veel fossielen van visachtigen, zoals de beroemde Archeopterix, gevonden. Deze worden getoond: grote verscheidenheid aan oude visachtige vormen.(zie foto), filosofie beeldend, over ontstaan van de vogels (Archeopterix). Na het museum: regen en schuilen met andere fietsers, weer verder, schoenen bedekt met een zelfgemaakte hoes, weer of geen weer, ik fietste verder tussen de Jura-rotsen, gelig/oker van kleur zijn die, amper wind, vlak, Altmühl ter rechter zijde, het dal verbreedde zich weer, rotsen nu in de verte, roofvogels zwevend op de termiek (ben geen vogelkenner). Te Kipfenberg een dure Azur-camping (15 + euro) met ook nog een douchemunt apart kopen, maar ik maakte er de het z.g. Limes-Fest mee, kermis en in een supergrote van Kammen-tent, rijen tafels met traditioneel geklede jongelui en .. bierpullen van ..1 ltr., ik bevond mij in Beieren! Bij mijn aankomst bleek de supermarkt gesloten, had ik niet aan gedacht, het was die dag 15 augustus, Maria Hemelvaart, Feiertag zeiden aan paar hüubsche meisjes. Ik had nog genoeg restjes, een mooie gelegenheid eens opruiming te houden, heerlijk uitgerust voor mijn tent op min zelfgemaakte leunstoel aan de rivier de Altmühl in de avondzon. De volgende ochtend weer prima schnittbroodjes, met een idem Beierse gerookte ham, fruit, het is de beste brandstof. Appels vond ik ook wel onderweg, fruitbomen, appel, pruim, groeien hier veel, net even wat meer zon, als het niet te veel regent, dan bij ons. De tocht langs de Altmühl was bijna voorbij en het was alweer een regenachtige dag met soms een magere zon. Bij Kelheim stroomt de Altmühl, hier Main-Donau-kanaal geheten, in de Donau, ik passeerde er een giga-sluizencomplex, geen foto's van genomen, het regende, ik kan ik mij niet veel meer van herinneren behalve een ijzeren fietspad met gaatjes, hierna ging het verder langs .. de Donau en ik keek meteen of hij blauw was: dat was hij toen niet, de zon scheen niet.
   Te Kapfelberg was de lang verwachte camping en deze bevond zich in een privétuin van de campinghouder, ontmoeting met 4 Engelse fietsers die net als ik die dag zware buien hadden meegemaakt: gewoon doorfietsen, de warme douche van 5 minuten voor 1 euro was de beste die we ooit hadden gehad, wat zonnepanelen al niet kunnen! Mijn fietskleren uitgewassen en te drogen gehangen op een regenvrij hek, de volgende ochtend half nat weer aan, naar voorbeeld van de Engelsen, die hingen hun fietskleren zelfs in de regen op te drogen! Regensburg was het volgende hoogtepunt voor bezoek, ik bleef er anderhalf uur, de plaats dankt zijn naam aan de rivier de Regen, maar de naam is niet afkomstig van het woord regen maar van het Romeinse woord Regina. Een mooie oude stad met smalle straten gelegen tegen het Beierse woud. Als je Rome kent: je hebt het gevoel alsof je hier in Rome bent, erg nauwe straten en de huizen/gebouwen zijn erg kleurrijk. Ingemetseld in een muur vond ik de oude Romeinse poort van het castellum: genaamd Porta Praetoria, zie foto  en de beroemde Steinerne Brücke, vlak bij de Porta, in de steigers, nu een promenade, is een oorspronkelijk Romeinse brug. Het was mooi weer deze dag, de zon scheen, ik trof het. Te Regensburg stopt de beschrijving uit het boekje, eindpunt van deze etappe van de Limes fietsroute.
   De kleurrijke huizen die overal in Beieren aanwezig zijn geven een vrolijk gevoel, ik heb ook veel kleurige foto's van Regensburg gemaakt met mijn Samsung smartphone. Rond 2 uur weer op de fiets, verder langs de Donau, richting Wenen, het Beierse woud in de verte aan de linkerhand, rechts vlak en .. de Donau waar ik soms op de dijk fietste of ernaast, dorpjes met witte kerkjes in de verte, het Beierse Woud in de achtergrond. 
   Een camping-probleem zou zich aandienen: eerst volgende camping te Passau, las ik op een bordje vlak na Regensburg, ik had ook geen campings gevonden op Google Maps, er bleken er wel een paar te zijn, die kwam ik de volgende dag tegen: te ver voor die dag. Op een heel stil deel vond ik om 6 uur 's avonds mijn slaapplek direct aan de Donau, 200m achter de dijk, onder een boom, mijn kleine groene tent was bijna niet te spotten, heel spannend en mooi tegelijk.
Een heel gezellige babbel op de dijk met een bijna leeftijdsgenote met hondje, haar moeder lag met een gebroken heup in het ziekenhuis. Ik had haar op de fiets al voorbij gereden, zij liep op de dijk en ik wilde mijzelf voorstellen aan haar, zij zou zich het e.e.a. kunnen afvragen. Zij vond het best, geen punt, kreeg nog een tip voor fietsers-verblijf even verderop, maar daar had ik geen zin in (tent, c.q kleren/handoeken waren ook altijd nat, alles lag al uitgepakt), als het niet hoeft.. De ontmoeting maakte de avond een beetje compleet, echter een paar vissende jochies verhinderden dat ik mij goed kon wassen in de rivier, daar had ik mij op verheugd. Een groot schip passeerde, heerlijk geslapen in de stilte van de nacht. (Maria Posching). Het was een lange mooie dag geweest, prachtig rivierlandschap, maar verveelde ook wel een beetje, zoals de vriendin treffend had opgemerkt. 20 km verderop Deggendorf, brandstof aanvullen en verder fietsen langs en/of op de dijk. Aan de dijk waren werkzaamheden: dijkverbetering met plaatwerk (ons als beschoeiingsplaatwerk.)
In de uiterwaarden, ja, ja, erg groot van oppervlak en wijds, fietste ik een tijdje met een Italiaan, ik haalde hem 2 keer in (na een keer mij verfietst te hebben). Hij had fietste soms met 1 been: had een moeilijk been(met slechte bloedsomloop)maar had wel zijn fiets helemaal zelf opgebouwd, 40 km/dag, ik moest hem weer achter mij laten.
    Passau naderde, vliegveldje met camping te Vilshofen, Netto, passeerde ze alletwee zonder bezoek en mijn camping op de GPS kon ik lastig vinden: ik fietste het gewoon voorbij. Op de brug te Passau trof ik 2 Nederlanders die wisten mijn camping te vinden, zij gingen er naar toe, in fiks tempo op de vouwfietsen ging het.. Het was een pokkenstuk(8 km) weer terug, heuvel op heuvel af, straten oversteken met veel verkeer: de 3 Flüssencamping bevond zich op luttele meters afstand van de route: ik had niet op tijd gekeken op de GPS!! Mooie campingaccomodatie maar erg natte ondergrond voor de tent. Het was droog in ieder geval, op dat moment. En een camping met WiFi, kon ik eindelijk een mailtje versturen. Maar, ik moest het .. stuk weer terug naar Passau, daar was de Lidl, alle winkelcentra lagen op een heuvel aan de andere kant van de Donau, werken voor de kost!).
  Het was een trefpunt van ontmoetingen hier: een Duits echtpaar dat tegelijk met mij was aangekomen. Wij hebben bijna samen gegeten onder een afdakje, zij brood, ik broccoli enz., en er waren er meer fietsers op weg naar Wenen, ik zou terugkeren. De fietsers troffen elkaar in de ochtend op het terras waar het droog was, het had van 's morgens vroeg af geregend, het terras van het mooie Oostenrijks aandoende houten huis, de ervaringen uiteraard gedeeld, volop gebruikt. Er was zelfs een gezin (2/3 kinderen) die fietste naar Wenen en zou daarna een wereldreis maken met de fiets! De volgende dag heb ik Passau toeristisch bezocht, (weer het .. stuk 2 keer gedaan dus)Het centrum was nog weer veel verder weg dan de Lidl, Passau ligt op een landtong: Donau/Inn komen hier samen. De naam Passau is afkomstig van het woord Batavis, in de stad waren destijds Batavieren (Betuwe!), het waren huursoldaten van het Romeinse leger, gelegerd. De St. Stephan Dom bezit het grootste orgel ter wereld (VVV): het is ook een reusachtig grote dom! Het is een mooi gezicht over de watervlakte waar de Inn en de Donau samenvloeien. Ik trof het Duitse echtpaar nog een keer, wederzijdse foto's van elkaar gemaakt met hun toestel, mijn toestel weigerde: in fel licht en op commando moest ik het aflaten weten, heb ze nog niet ontvangen.(http://www.veldfiets.nl)
  
   Na Passau weer terug naar Regensburg, indien mogelijk een alternatieve weg genomen, ik was mij ervan bewust dat er zich wederom een kampeerprobleem zou aandienen. Wel heerlijk gekampeerd naast het vliegveldje waar een vriendelijke waard mij hielp mijn telefoon diefstalproof te laten opladen en superdelux en goedkoop met ruimte genoeg en mooi uitzicht: 5 euro, kerosinelucht en vliegtuigjes zoemend boven je, maar niet in de avond. In de avond trof ik in Vilshofen een muziekgroepje met zwepen als muziekinstrument, begeleid door accordeon en viool,tuba, voor een gezelschap op een rondvaartboot. De route ging verder, niet helemaal dezelfde weg terug, voor de afwisseling. Ik passeerde veel maisvelden met de mooie Grote Pimpernel talrijk, te Deggendorf de Netto bezocht, pauze, de gemeente-perken werden bevloeid door een dame met een .. trekker. Ik zocht 30 km voor Regensburg in een vrij onbewoonde lus van de Donau een wilde kampeerplek. Het was er erg mooi en rustig, de zon scheen over de Donau, veel mensen waren een luchtje aan het scheppen na de regen. Even gepauzeerd aan de Donau, avondzon, 2 prachtig groeiende Fonteinkruid-soorten gespot, het lukte me echter hier niet een geschikte plek te vinden, het zag er dus niet verlaten genoeg uit: verlengstuk van dorp. Maar, ik kwam heel wel terecht op een speeltuin met appelbomen van kinderen na een tip van lokale ouderen op de fiets om 19.00 uur, ik kreeg er de toestemming van een lokale dorpswaard om in het speelveld ernaast om mijn tent op te slaan, W.C. gebruik met electriciteit, water ('s morgens hek dicht), wat wil je nog meer? Heerlijke appel gegeten. De kerktoren sloeg elk kwartier en wel het eerste kwartier 1 keer, het halve uur 2 keer, het 3e kwartier, 3 keer: dit deden alle kerken in deze streek. Ik had 2 hamburgers gekocht: de volgende ochtend was de 2e hamburger verdwenen: wie o wie? De kat.

   De laatste etappe kwam in zicht, vanuit Hof of Weiden (Ober-Pfalz) met de trein naar Leer was mijn plan. Regensburg nog een keer gezien, even druk als de eerste keer en aan de andere kant van de Donau het Naabdal opgezocht: fietsen op de bordjes en tussen de Jura rotsen wederom, maar nu naar het noorden (Frankische Alb). De route werd mij niet gegeven: ik verfietste mij en een lokale bewoner loodste mij naar een ander dal, dal van de Vils, je zou niet verder kunnen.. camping te Rieden. Via een mooie slingerende landweg, dit ging niet zonder klimmen en dalen (flanken van de heuvelrij), een oud spoorwegtraject. De camping bereikt en ik had weer de heerlijkste douche en het zonnetje scheen ook waar ik mijn tent zette. De volgende dag naar Amberg, het oude spoortraject verder volgen, heel aardig fietsen is dit, naar het dichtstbijzijnde DB station voor een reisadvies op de zaterdag, het was vrijdag.(Weiden of Neurenburg opstappen). Samen met de vriendelijke DB beamte kwam ik tot de beslissing: het werd Weiden, vertrekpunt naar Leer. Nog minstens 50 km voor de boeg vandaag.

   Dit laatste deel werd een deel met omwegen, via nog een stuk met de Fünf Flüssenradweg zou ik daarna de waterscheiding Vils/Naab over gaan. Ik was 'gewaarschuwd' door een plaatselijke mee-fietsende 'gids' te Amberg: naar Weiden zou anstrengend  worden, ik wist toen nog niet goed waar hij op doelde: de waterscheiding Vils/Naab. Hij leidde mij het pitoreske stadje Amberg (om de muren heen) door, DB helemaal aan de andere kant. Booschappen gedaan, op zoek naar de Fünfflussenradweg te Amberg, gevonden, maar ik verfietste mij spoedig daarna weer, ik was geheel de verkeerde kant op gefietst, (ik zat op een gegeven moment midden in het plaatselijke industriegebied, ook wel aardig om te zien) weer een fietsende 'gids' geraadpleegd, nu een, al wat oudere (geduldiger) sportfietser, hij loodste mij over dé waterscheiding, het was even puffen inderdaad, en ging zelf toen weer terug, met zijn aanwijzingen fietste ik weer verder. Weer een 'gids'(nood-enveloppe) geraadpleegd toen ik het bordje Paneuropaweg (Munchen-Praag), dé fietsweg naar Weiden (toeristenburo-kaartje) tegenkwam. Hij verzekerde mij dat de weg goed begaanbaar was (een ouder echtpaar in een speelgoed-winkel had mij het tegendeel verklaard: zou niet af zijn..), Holzhammer, weer vragen, ik was het pad kwijt, maar ik zat goed en het werd voor mijn gevoel een stuk giga-lange landweg (bleek maar 5 km), schotter, door het bos maar die wel afzakkend ging, naar de Naab. Op de veldweg was het superstil en duurde eeuwig, tot ik enkele autochtonen op mijn weg trof die bosbessen hadden geplukt, bewoning in de buurt plus de emmer was vol betekenis: het was al 17 uur! het moest niet meer ver zijn.. Na nog een omhaal van 20 km eindelijk Weiden en de Netto gevonden m.b.v. weer een lokale wegwijzer(live). Camping: niet te vinden (had ik 'gevonden' op Google maps, thuis, niet op de GPS gezet), ik passeerde volkstuintjes rechts, links donkere flats en vroeg een dame waar de camping te vinden was: geen camping, alleen sportvelden daar en zij zou in deze matige buurt niet gaan (wild) kamperen.. Ik moest iets bedenken: vóór de volkstuintjes bevond zich een ruig veld, achter vuilniscontainers, hier kwam niemand in de avond, In de tuintjes sloegen nog lieden om, het was rond 7 uur: mijn vraag meteen aan hun voorgelegd: de allervriendelijkste Russische allochtonen stelden hun caravan, of wat ervoor door moest gaan, in het volkstuintje mij ter beschikking voor die nacht! Het rook er wel wat muf, buiten gekookt met water uit jerrycans, 500m van het station! Dank. De terugreis, in het begin in een bijna lege trein á la Arriva, Leipzig, Hannover, overal goed gecontroleerd.  So far so good: de reis, ik rustte uit en keek naar buiten, het Duitse landschap volgend en genoot van de diverse conversaties zo her en der. De treinreis verliep op een klein detail naar, vlekkeloos met prima overstappen: mijn ticket werd na Bremen gejat, de trein stroomde over van uitgewinkelde? jeugd (eigen schuld echter) maar een conducteur wist ik te overtuigen van mijn geldige aanwezigheid in de DB. (Schönes Wochenende ticket vanaf Weiden, dat bedenk je niet zomaar, door 2 dames na Hannover gecontroleerd, klopte). Leer, rond 20.00 uur. Ik kon nog net mijn chipkaart/fiets-meeneemkaart bij de Arriva-automaat te Leer/DB in orde maken, de trein stond klaar: 15/20 minuten tijd, hetzelfde perron. Rinze had mij hiervan via SMS op de hoogte gebracht. In Groningen aangekomen na een 1,5 uur uur durende reis met wel 10 keer stoppen mocht ik een uur wachten op de trein naar buitenpost: ben maar gaan .. fietsen, hele dag stil gezeten. Om klokslag 24.00 uur fietste ik Engwierum weer binnen.
Tip: je wordt niet echt moe van het fietsen de hele dag, afgewisseld met een Abstecher, het  ..went.

   Al met al heb ik lang niet genoeg gezien van de herininneringen aan de Limes van de Romeinen, maar wel een aantal highlights zoals Weissenburg, Regensburg, Passau. Totaal +- 1000 km gefietst, incl.aan/af/tussen (25 km voor Münster trein gestopt wegens een ongeluk, zelf naar M. gefietst, opmerkelijk veel stapels huisafval daar, oorzaak: regenoverlast, huizen ondergestroomd..) ritten van/naar stations, .. stuk Passau 3-dubbel gefietst.